مستربچ پایه پت PET (پلی‌اتیلن ترفتالات) معمولاً در تولید الیاف پلی‌استری، فیلم‌های بسته‌بندی و بطری‌ها استفاده می‌شود. این مستربچ‌ها با رزین PET سازگار بوده و خواص نوری، رنگی یا افزودنی را بدون آسیب به فرآیند ذوب یا خواص نهایی محصول فراهم می‌کنند.
ویژگی‌های مستربچ پایه پت
مستربچ پایه PET (پلی‌اتیلن ترفتالات) یکی از مهم‌ترین افزودنی‌ها در صنعت پلاستیک و به‌ویژه در تولید محصولات پلی‌استری است. این نوع مستربچ به‌گونه‌ای طراحی می‌شود که با رزین PET سازگار باشد و در فرآیند تولید به‌راحتی با آن ترکیب شود، بدون اینکه خواص فیزیکی، نوری یا حرارتی PET را تحت تأثیر منفی قرار دهد. استفاده از مستربچ PET در تولید انواع محصولات از جمله الیاف، پارچه‌های پلی‌استری، فیلم‌های بسته‌بندی، بطری‌های PET، قطعات تزریقی و… بسیار رایج است.
- سازگاری کامل با PET: رزین PET نسبت به آلودگی‌های شیمیایی و فیزیکی حساس است، بنابراین مستربچ PET باید از مواد اولیه‌ای ساخته شود که به‌خوبی با زنجیره پلیمری PET ترکیب شده و هیچ‌گونه ناسازگاری یا فاز جداگانه در محصول نهایی ایجاد نکند.
- پایداری حرارتی بالا: فرآیندهای تولیدی مربوط به PET مثل ذوب‌ریسی (Spinning)، قالب‌گیری تزریقی یا تولید فیلم معمولاً در دماهای بالا (۲۶۰ تا ۲۸۰ درجه سانتی‌گراد) انجام می‌شوند. بنابراین مستربچ باید در این دماها پایدار باقی بماند و دچار تخریب یا تغییر رنگ نشود.
- پخش یکنواخت رنگ یا افزودنی‌ها: استفاده از مستربچ PET باعث توزیع یکنواخت رنگدانه یا افزودنی‌هایی مانند UV Stabilizer، آنتی‌اکسیدانت، آنتی‌باکتریال و آنتی‌استاتیک در سراسر محصول می‌شود. این یکنواختی کیفیت ظاهری و عملکرد فنی محصول نهایی را تضمین می‌کند.
- رطوبت بسیار پایین: PET ماده‌ای است که در برابر رطوبت حساسیت بالایی دارد. وجود رطوبت در مستربچ ممکن است باعث تخریب زنجیره‌های پلیمری در فرآیند ذوب شود. به همین دلیل مستربچ PET باید خشک و با میزان رطوبت بسیار پایین (معمولاً زیر ۰٫۰۲٪) باشد.
- درجه خلوص بالا: در تولید الیاف ریز یا بطری‌های شفاف، وجود ذرات ناخالصی یا فلزات سنگین می‌تواند باعث آسیب به تجهیزات یا کاهش شفافیت و استحکام محصول شود. مستربچ‌های PET با کیفیت بالا فاقد این آلودگی‌ها هستند.
- شفافیت یا براقیت بالا (در نوع سفید یا رنگی شفاف): در محصولاتی مانند فیلم‌های بسته‌بندی یا بطری‌های PET، شفافیت بسیار مهم است. مستربچ باید به‌گونه‌ای طراحی شود که در کنار حفظ رنگ، شفافیت و جلای سطح محصول را نیز حفظ کند.
- سهولت استفاده در خطوط تولید: گرانول‌های مستربچ PET دارای شکل، اندازه و جریان‌پذیری یکنواختی هستند و به‌راحتی در خطوط اکستروژن یا تزریق قابل استفاده‌اند. همچنین با توجه به فرمولاسیون دقیق، مصرف کم آن نیز می‌تواند خواص مورد نظر را تأمین کند.
- رنگ مستربچ پت: مستربچ PET می‌تواند بی‌رنگ، سفید، مشکی یا هر رنگ دلخواه باشد. اگر فقط نقش افزودنی دارد (مثل UV، آنتی‌اکسیدانت، ضدباکتری)، معمولاً بی‌رنگ یا نیمه‌شفاف است و تأثیری روی رنگ محصول نهایی نمی‌گذارد.
تفاوت مستربچ پت با گرانول پت
تفاوت مستربچ PET و گرانول PET در ماهیت، کاربرد و ترکیب شیمیایی آن‌هاست. در ادامه، تفاوت این دو ماده به‌صورت دقیق و کاربردی شرح داده شده:
1. تعریف گرانول PET (پلی‌اتیلن ترفتالات): گرانول PET، ماده خام پلیمری پایه‌ای است که به شکل دانه‌های پلاستیکی (گرانول) تولید می‌شود. این ماده به‌صورت شفاف، بی‌رنگ یا گاهی کمی متمایل به زرد بوده و برای ساخت محصولات اصلی مانند بطری‌ها، فیلم‌های بسته‌بندی، الیاف پلی‌استری و قطعات تزریقی به کار می‌رود.
- گرانول PET = پلیمر اصلی
- ترکیب شیمیایی آن فقط PET است (بدون افزودنی خاص)
- پایه همه محصولات PET است
2. تعریف مستربچ PET: مستربچ PET، افزودنی غلیظ است که حاوی مواد رنگی یا افزودنی‌هایی مانند آنتی‌یووی، آنتی‌باکتریال، آنتی‌اکسیدانت، کمک‌فرایند و غیره بوده و در یک پایه پلیمری از جنس PET ساخته شده است. این مستربچ هنگام فرآیند تولید، به میزان مشخص (مثلاً ۲٪ تا ۵٪) با گرانول PET مخلوط می‌شود.
- مستربچ PET = پلیمر PET + افزودنی یا رنگدانه
- نقش آن بهبود خواص فنی یا ظاهری محصول نهایی است
3. مقایسه مستقیم:
| ویژگی | گرانول PET | مستربچ PET |
|---|---|---|
| کاربرد | ماده اصلی تولید محصولات | افزودنی برای بهبود خواص |
| ترکیب | فقط پلیمر خالص PET | PET + رنگ/افزودنی |
| رنگ | شفاف یا زرد کمرنگ | رنگی (مشکی، سفید، قرمز، …) یا حاوی افزودنی خاص |
| میزان مصرف | ۹۰٪ تا ۹۸٪ فرمول محصول | ۲٪ تا ۵٪ یا کمتر |
| قیمت | معمولاً ارزان‌تر | بسته به افزودنی، گران‌تر |
| تولیدکننده | پتروشیمی‌ها و تولیدکنندگان پلیمر | شرکت‌های تخصصی مستربچ‌سازی |
به‌طور خلاصه گرانول PET، ماده اصلی و پایه برای تولید محصولات PET است، در حالی که مستربچ PET نوعی افزودنی است که با گرانول PET ترکیب می‌شود تا خواص رنگی، نوری یا فنی محصول نهایی را بهبود بخشد. این دو مکمل یکدیگرند و در فرمولاسیون صنعتی اغلب با هم استفاده می‌شوند.
مستربچ پت با چه پایه‌ای سازگار است؟
مستربچ پایه PET فقط با پلیمرهایی سازگار است که از نظر ساختار شیمیایی و رفتار حرارتی با PET هماهنگ باشند. در غیر این صورت، مشکلاتی مثل فاز جدایش، کاهش خواص مکانیکی یا ظاهر بد محصول ایجاد می‌شود.
پایه‌های سازگار با مستربچ PET
| نوع پلیمر | میزان سازگاری | توضیح |
|---|---|---|
| PET (پلی‌اتیلن ترفتالات) | بسیار سازگار | پایه اصلی، ترکیب کاملاً یکنواخت می‌شود. |
| PBT (پلی‌بوتیلن ترفتالات) | نسبتاً سازگار | ساختار مشابه دارد، ولی باید تست شود؛ در کاربردهای خاص قابل استفاده است. |
| PLA (پلی‌لاکتیک اسید) | ناسازگار | ساختار متفاوت؛ موجب جدایش و افت خواص می‌شود. |
| PP (پلی‌پروپیلن) | ناسازگار | تفاوت شدید در قطبیت و دمای فرآیند. |
| PE (پلی‌اتیلن) | ناسازگار | ناسازگاری فاز و عدم اختلاط مناسب. |
| PC (پلی‌کربنات) | کم‌سازگار | در بعضی فرمولاسیون‌های خاص با کوپلیمرهای سازگارکننده قابل ترکیب است. |
نکته فنی: مستربچ PET باید فقط با گرانول PET یا در بعضی موارد خاص با آلیاژهای پلی‌استری استفاده شود. ترکیب آن با پلیمرهایی مثل PP یا PE به دلیل تفاوت در قطبیت و دمای ذوب، باعث جدایی فاز، ایجاد نقاط سیاه، کاهش شفافیت یا ضعف مکانیکی می‌شود.
اگر در خط تولیدی کار می‌کنید که ترکیب چند پلیمر (مثل PET و PP) دارید، باید از مستربچ‌های با پایه سازگار یا مستربچ یونیورسال (universal carrier) استفاده کنید – که البته اغلب برای PET توصیه نمی‌شوند.
مستربچ پایه پت چه گریدهایی دارد؟
1. گرید صنعتی (General Purpose Grade)
- ویژگی‌ها:
- مناسب برای کاربردهای عمومی مانند تولید قطعات تزریقی، فیلم‌های بسته‌بندی غیرخوراکی، قطعات خودرو و لوازم خانگی
- معمولاً دارای افزودنی‌های پایه (رنگ، فیلر، ضد UV معمولی)
- کاربرد: محصولات صنعتی که نیاز به تماس با مواد غذایی ندارند.
2. گرید خوراکی (Food Grade)
- ویژگی‌ها:
- مطابق استانداردهای FDA، EFSA یا سایر سازمان‌های معتبر ایمنی مواد غذایی
- استفاده از رنگدانه‌ها و افزودنی‌های بی‌خطر و تایید شده
- کمترین میزان مهاجرت مواد شیمیایی به داخل مواد غذایی
- کاربرد:
- تولید بطری‌های آب، نوشیدنی‌ها، بسته‌بندی مواد غذایی و ظروف قابل تماس با خوراکی
3. گرید رنگی (Colored Masterbatch)
- ویژگی‌ها:
- مستربچ رنگی با طیف گسترده رنگ‌ها
- برای تولید محصولات PET با رنگ‌های دلخواه
- کاربرد:
- الیاف رنگی، بطری‌های رنگی، قطعات تزریقی رنگی
4. گرید ضد UV (UV Stabilized Masterbatch)
- ویژگی‌ها:
- حاوی افزودنی‌های ضد اشعه UV برای محافظت از محصول در برابر تخریب نور خورشید
- کاربرد:
- بطری‌ها و فیلم‌های PET که در معرض نور مستقیم خورشید هستند، مثل بسته‌بندی مواد خوراکی یا شیمیایی بیرونی
5. گرید آنتی‌باکتریال (Antibacterial Masterbatch)
- ویژگی‌ها:
- شامل افزودنی‌های ضدباکتری جهت افزایش بهداشت و جلوگیری از رشد میکروارگانیسم‌ها
- کاربرد:
- بسته‌بندی دارویی، پزشکی، و مواد غذایی با نیاز به حفظ بهداشت بالا
6. گرید شفاف (Clear/Transparent Masterbatch)
- ویژگی‌ها:
- برای حفظ یا افزایش شفافیت و براقیت PET
- معمولاً فاقد رنگدانه یا با رنگدانه‌های خاص بسیار شفاف
- کاربرد:
- بطری‌های شفاف، فیلم‌های بسته‌بندی شفاف، محصولات تزئینی
7. گرید مقاوم به حرارت (Heat Stabilized Grade)
- ویژگی‌ها:
- حاوی افزودنی‌هایی برای افزایش پایداری حرارتی در دماهای بالای فرآیندهای تولید
- کاربرد:
- کاربرد در فرآیندهای ذوب ریسندگی الیاف یا تزریق که نیاز به دمای بالاتر دارند
| گرید مستربچ PET | ویژگی کلیدی | کاربرد اصلی |
|---|---|---|
| صنعتی | افزودنی‌های پایه، عمومی | قطعات صنعتی غیرخوراکی |
| خوراکی | تایید شده برای تماس با غذا | بطری‌ها و بسته‌بندی مواد غذایی |
| رنگی | رنگ‌های متنوع | الیاف، بطری و قطعات رنگی |
| ضد UV | محافظت در برابر نور خورشید | بسته‌بندی بیرونی و فضای باز |
| آنتی‌باکتریال | جلوگیری از رشد میکروب‌ها | بسته‌بندی پزشکی و دارویی |
| شفاف | حفظ شفافیت و براقیت | بطری و فیلم شفاف |
| مقاوم به حرارت | پایداری در دماهای بالا | فرآیندهای حرارتی خاص |
قیمت مستربچ پت
قیمت مستربچ پایه پت وابسته به نوع آن (رنگی، سفید، مشکی، افزودنی) و گرید می‌باشد و نوسانات بازار مواد اولیه و ارز نقش کلیدی دارد. برای استعلام دقیق قیمت و دریافت نمونه آزمایشگاهی با کارشناسان ما تماس بگیرید.در حال حاضر، قیمت آن در حدود 1.5 تا 6 دلار می‌باشد.
